Wasiat
KALUARGA Palui tamasuk KB jua yaitu Kaluarga Banyak,
samuaan dangsanaknya bajumlah dua walas ikung alias salusin.
Palui tamasuk nang di tangah jadi ada baisian kakak lawan
ada juga baisian ading.
Abah umanya sudah tamasuk tuha banar tapi awaknya masih
kuat, panderan lawan ingatannya tatap haja kada baubah.
Abahnya ini tamasuk urang bahari nang panggawi, rajin ka
pahumaan, ka kabun lawan maharagu sapi. Nang ngaran sudah
tuha parak uzur, maka abahnya Palui mangumpulakan anak-anaknya
handak bamufakat kaya apa kalu inya kada baumur lagi.
" Bubuhan ikam kakanakanai, barukun-rukunlah hidup, tulung
manulung, sakit saikung sakit sabarataan, harta cari-carian
tapi dangsanak darah daging kada kawa ditukar lawan kadada
urang bajual,"ujar abahnya. "Kulihat bubuhan ikam ini kadada
nang cagar jadi urang badahi. Ini samunyaan adalah karna
kasalahanku kada kawa menyukalahakan bubuhan ikam. Aku ini
dahulu kaya urang jua baisi tanah banyu, pahumaan lawan kabun
tapi kada bisa maharagunya. Jadi kada makin babanyak tapi makin
basusut, tasumbang ba amal lawan gasan pamakan sakaluargaan
nang balusin-lusin ini. Tapi aku kada kasal, bubuhan ikam
kawa haja sakulah tamat esde, alhamdulillah kawa manulis
kawa mambaca."
"Jadi napa pasan pian lawan kami,"ujar Palui.
"Aku handak memadahakan tanah, kabun, pahumaan lawan
bubuhan ikam,"sahut abahnya
"Kami ihlas haja, sampiyan jangan kasal, sadikit sama
dimakan bila ada atawa banyak dipada-padaakan,"ujar Palui
jadi juru pandernya.
"Ini jangan dianggap wasiat, tapi gasan kita maklumi haja",
ujar abahnya.
Sambil manunjuk kasubalah kanan abahnya baucap, "Tanah kabun
di kanan rumah ini luas puluhan burungan, di balakang situ
pahumaan ratusan burungan, kaya itu juga di subalah kiwa
puhun rumbia, kabun paring, puhun mangga, durian sampai ka
watas urang itu luasnya dua tiga puluh burungan,"ujar abahnya.
Tarangakan Palui lawan dan sanak-dangsanaknya mandangarakan
kasugihan abahnya, sambil baharap mudahan sidin babagi
warisan. Imbah manyambati tanah kabun pahumaan itu, abah
umanya tatunduk saling lawasan lalu kadangaran sidin
taisak-isak, menangis sambil mamacul kaca mata mambarasihi
banyu mata. Malihat abah umanya tatangis, Palui lawan
dangsanaknya-dangsanaknya taumpat sadih lalu ada jua
nang umpat manangis.
"Aku kada sampai hati manyambat, kada purun lawan anak buah,
kasihan bubuhan ikam,"ujar abahnya pulang.
"Sambat ja bah-ai, kami ihlas haja, maharagu saling
mambantu hasilnya atawa bisa jua pian bagi rata, atawa
dibagi sasuai hukum waris,"ujar Palui,sambil nang lainnya
katuju haja.
"Kaya ini anak-anakku sabaratan, dangarakan amun ikam
ihlas. Kabun nang di subalah kanan rumah kita ini sudah
tasanda puluhan tahun kada kawa manabusi, pahumaan luas
di balakang rumah itu ampunya Haji Syukri kita hanya ma
ambil upah haja. Kabun buah di kiwa kita ini sudah
tasanda di bank kada kawa mambayar cicilan parak disita
urang, sambil manyambat itu abahnya Palui manangis makin
banyaring.
"Wasiatku, barukun-rukunlah ikam mamunahinya, aku kada
kawa mambari warisan apa-apa, aku banar bubuhan ikam akur
mawarisi hutang-hutangku,"ujar abahnya.
Palui lawan dangsanak-dangsanaknya taungut kada kawa
baucap lagi, jangankan mamunahi hutang, gasan hidup
hari-hari haja sudah lucut.